DERVIŞIN ZIKRI HABER DERGİSİ'NE HOŞ GELDINIZ

1. Nakşibendi tarikatının Halidiye kolunun Türkiye’deki oluşumlarından biri.

2. Menzil grubu ülkemizdeki benzer yapılar içerisinde en çok taraftara sahip olanlardan biri olarak görülmektedir.

3. 1902’de doğup 1972’de yaşamını yitiren Abdulhakim Erol tarafından kuruldu.

4. Aslen Siirt’te yaşayan Erol ve aile üyeleri Doğu Anadolu Bölgesi’nde “Kürtçülüğün yükselişi” gibi çeşitli nedenlerle Siirt’teki köylerinden ayrıldı ve 1971 yılında Adıyaman’ın Kahta ilçesinde bir köy satın alarak buraya yerleşti. Bu köyün adı olan Menzil de bu dini oluşuma adını verdi.

5. 1970’li yıllarda Türkiye’nin farklı yerlerinden insanlar, kimi zaman kafileler halinde bu köyü ve şeyh olarak gördükleri Erol’u ziyarete başladı. 1970’lerde başlayan, bazılarının mürid olarak bazılarının ise "tövbe almak" amacıyla gerçekleştirdiği Menzil ziyaretleri yıllardır devam ediyor.

6. Adı köy olsa da burada modern ve ihtişamlı yapılar bulunuyor. 

Ancak Menzil bu köyle sınırlı olmayıp, Türkiye’nin birçok yerinde mensupları olan bir oluşum. Diyanet İşleri Başkanlığı’na ait olduğu iddia edilen raporda grubun, Avrupa’nın pek çok ülkesinde de tekke adını verilen yerlerde faaliyetlerinin bulunduğu belirtiliyor.

7. Kendisinin ölümünden sonra yerine oğlu Muhammed Raşit Erol geçti.

1983 yılında Raşit Erol, bir süreliğine Gökçeada’ya mecburi ikamete yollandı. Raşit Erol 1993’te hayatını kaybedince, yerine kardeşi Abdulbaki Erol geçti.

8. 2000’li yıllara gelinirken Menzil grubu ikiye bölündü. Buhara olarak da anılan bu ikinci grubun başında, Muhammed Raşit Erol'un oğullarından olup ana koldan ayrılan Fevzettin Erol bulunuyor. Bu grubun merkezi ise Eskişehir’in Sivrihisar ilçesindeki Buhara köyü. Ancak günümüzde Menzil olarak tarif edilen asıl büyük oluşum, Menzil Köyü merkezli grup.

9. Menzilin dini anlayışı şöyledir: “Bu tür hareketlerde olduğu gibi şeyh önünde tövbe, zikir, vird, hatme, rabıta, vesile, tevessül, şefaat ve hizmet konuları öne çıkmaktadır. Aynı şekilde rüya, keramet ve menkıbeye de büyük önem veriliyor.”

10. Menzil’in geçmişten bugüne sağ partilerle yakın bir ilişki kurduğu görülüyor. Akademisyen Niyazi Usta tarafından, Menzil oluşumu mensuplarıyla yapılan saha araştırmasına dayanan ve 1990’larda yayımlanan Menzil Nakşiliği adlı kitapta, yaşlı müridlerin daha çok Refah Partisi’ne, gençlerin ise milliyetçi partilere eğilimi olduğu belirtiliyor.

Bu araştırmada özellikle 12 Eylül darbesi sonrasında Ülkücü gençler arasında bu gruba yönelim olduğu tespiti yapılmış. Usta, çalışmasında, 1995’teki genel seçimlerde bazı grup mensupların Milliyetçi Hareket Partisi'ne, bazılarının Refah Partisi'ne, bazılarının ise Büyük Birlik Partisi ile ittifak yapması dahil çeşitli nedenlerle Anavatan Partisi'ne oy vereceğinin anlaşıldığını yazıyor.  Fevzettin Erol, Sözcü Gazetesi Ankara Temsilcisi Saygı Öztürk’ün yazdığı Menzil: Bir Tarikatın İki Yüzü adlı kitapta yayımlanan röportajında, babasının yıllar içinde birçok siyasetçi ile iyi ilişkileri olduğunu belirtiyor. Erol, bu siyasetçiler arasında eski cumhurbaşkanı ve başbakanlardan Süleyman Demirel ve Turgut Özal’ın da bulunduğunu öne sürüyor. 2009'da Kahramanmaraş'ta helikopter kazasında hayatını kaybeden Büyük Birlik Partisi'nin kurucusu ve ilk genel başkanı Muhsin Yazıcıoğlu’nun da yıllarca oluşumla iyi bir iletişimi olduğu iddia ediliyor.

Menzil: Bir Tarikatın İki Yüzü adlı kitapta yayımlanan başka bir röportajda Menzil'in önemli isimlerinden Saki Erol da, “Adnan Menderes’i, Süleyman Demirel’i, Turgut Özal’ı, Mesut Yılmaz’ı sonra da Recep Tayyip Erdoğan’ı

destekledik. (…) Hâlâ AK Parti’yi destekliyorum” diye konuşmuş.

11. Menzil oluşumu son yıllarda Cumhur İttifakı’na açıktan destek verdi ve Adalet ve Kalkınma Partisi ile iyi ilişkiler kurdu..

12. Oluşum, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyindeki askeri operasyonlarını da destekledi.

13. Menzil oluşumunun son yıllarda ekonomi alanında önemli bir atılım içinde olduğu anlaşılıyor. Bunun en büyük göstergelerinden biri ise Menzil ile bağlantılı bir iş derneği olan Türkiye Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği’nin (TÜMSİAD) çalışmaları. 2005 yılında kurulan TÜMSİAD’ın üye yapısının ağırlığını Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) oluşturuyor. TÜMSİAD, 2013 yılından bu yana TÜMEXPO Genel Ticaret Fuarı ve Uluslararası KOBİ Şurası’nı düzenliyor.

Kendi internet sitesinde yazan ifadelerle TÜMSİAD, özellikle KOBİ'lerin ihracatta büyümesi için çalışmalar yapıyor. TÜMSİAD 2018 yılında istihdama 650 bin kişi ve ihracata 3 milyar dolar katkı sağlıyor. 12 bin 35 üye sayısına sahip derneğin 50 şubesi bulunuyordu. Rapora göre TÜMSİAD 10 farklı ana sektörde faaliyet gösterirken gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) yüzde 4 düzeyinde katkı sağladı.Faaliyet raporuna göre dernek 2 milyon iş insanına seminer ve toplantılar aracılığıyla eğitim verdi.   

14. Menzil grubuyla bağlantılı aktif sivil toplum örgütleri bulunuyor.

Bunların başında Semerkand Vakfı ve Beşir Derneği geliyor.

Bu kurumların son yıllarda deprem gibi afetlerde veya maden kazası gibi büyük facialarda olay yerine giderek etkin bir şekilde faaliyet gösterdiği görülüyor. Semerkand Vakfı; bağış çalışmaları ile kongre, sohbet, ziyaret gibi etkinlikler düzenliyor. Beşir Derneği’nin yardım çalışmaları ise sadece Türkiye’yle sınırlı da değil. Derneğin sitesinden aktarıldığına göre yurt dışındaki bazı ülkelere de yardım gönderiliyor ya da oralarda faaliyette bulunuluyor.

Endonezya, Afganistan, Somali, Suriye, Güney Afrika, Kazakistan, Bangladeş, Kuzey Makedonya, Arnavutluk, Azerbaycan; bu ülkelerden bazıları. Oluşumun parçası olan Gençlik Eğitim ve Kültür Konfederasyonu (GENÇKON) ise gençlik alanında çalışmalar yürütüyor.

Derneğin çalışmaları arasında; “Son Büyük Sultan Abdülhamid Han’ı Anlamak” başlığıyla gerçekleştirilen konferanslar, Fetih ve Gençlik Buluşmaları, Geleneksel Çocuk İftarı, Bir Öğrenci de Sen Okut, İzci Kampları gibi projeler yer alıyor.

Semerkand Vakfı, Beşir Derneği ve GENÇKON, Erol’un ölümünün ardından sosyal medya hesaplarında, Menzil Yolu imzasıyla yayımlanan taziye mesajını paylaştı.

15. Menzil’in özel eğitim ve sağlık kurumları alanında da çalışmaları var.

16. Grubun, hac ve umre organizasyonu yapan turizm şirketleri de bulunuyor.

17. Menzil’in basın ve yayın alanındaki çalışmalarının görünen yüzü ise Semerkand Yayın Grubu. Semerkand TV, Semerkand Radyo, Semerkand Yayınevi, Hacegan Yayınları, Semerkand Dergisi, Semerkand Çocuk Dergisi, Semerkand Aile Dergisi, Genç Okur dergisi yayın faaliyetleri arasında yer alıyor. Semerkand TV’deki yayın akışına bakıldığında kanalda ağırlıklı olarak dini yayınlar yapıldığı görülüyor. Semerkand Dergisi, aylık tasavvufi dergi alt başlığıyla yayımlanıyor. Bu dergi, İngilizce olarak da basılıyor. Semerkand Yayınevi’nin bastığı kitaplar da ağırlıklı olarak tasavvufi kitaplar. Yayınlar arasında çocuklara özel kitap ve dergilere de önem verildiği görülüyor. Semerkand TV Çocuk adlı, çocuklara özel bir YouTube kanalı da bulunuyor.

18. 15 Temmuz darbe girişiminden sonra bürokrasiden tasfiye edilen Gülen yapılanması mensuplarının yerine farklı dini oluşumların üyelerinin getirildiği ve "Menzilcilerin" burada kritik bir rol üstlendiği iddiaları son yıllarda gündemde. "Menzilcilerin", Sağlık Bakanlığı’nın da aralarında bulunduğu çeşitli kamu kurumlarında kadrolaştıkları öne sürülüyor. 13 Aralık 2016'da dönemin Sağlık Bakanı Recep Akdağ, Meclis'te Menzil'in bakanlıkta örgütlendiği iddialarına dair soruyu yanıtlamış, iddiaların doğru olmadığını söylemişti. Gazeteci Saygı Öztürk’ün kitap çalışması sırasında bu tür iddiaları sorduğu "Menzilciler" ise bu iddiaların doğru olmadığını söylemiş.

19. Faaliyet yürütmediği sektör neredeyse kalmayan Menzil cemaati Ser Organizasyon şirketi üzerinden de ciddi zenginleşme elde etti. Valiliklere, bakanlıklara, AKP’li büyükşehir belediyelerine organizasyon işlerinde hizmet verdi. Cemaatin özellikle Sağlık Bakanlığı’nda elde ettiği güçle kamudan aldığı ihaleler de dikkat çekti. CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, Menzil’e yakınlığıyla bilinen Ferhat Danışman’ın 2022 yılının şubat ayında 147 milyon liralık Covid-19 testi ihalesini aldığı gündemde geniş yer bulmuştu.

20. Sağlık Bakanlığı üzerindeki etkisi tartışmalara konu olan cemaat 2012 yılında İstanbul Kurtköy EMSEY isimli hastanelerini açtı. Açılışa dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ve bakanlar katıldı. Tarikatın şeyhi Abdülbaki Elhüseyni ölmeden önceki son birkaç yılında zamanının önemli kısmını bu hastanede geçirdi. Hastaneden cüppeli ve sarıklı doktorların görüntüsü kamuoyunun tepkisini çekse de Sağlık Bakanlığı doktorların bilimsel kıyafetleri dışında hizmet vermesiyle ilgili soruşturma başlatmadı.

21. Çeşitli kaynaklarda Menzil tarikatının şeyhi El Hüseyni'nin servetinin birkaç milyar dolar olduğu tahmin edilmektedir. Müritlerden toplanan bağışlar, tarikatın gelirinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Menzil tarikatının şeyhi El Hüseyini'nin ayrıca, Türkiye ve yurt dışında çok sayıda gayrimenkul sahibi olduğu da bilinmektedir. Bu gayrimenkuller, tarikatın gelirine önemli bir katkı sağlamaktadır. El Hüseyini'nin servetinin ne kadar olduğu konusunda yapılan tahminler, çeşitli eleştirilere de konu olmuştur. Bazıları, servetinin bu kadar yüksek olmasının tarikatın şeffaflığına aykırı olduğunu savunmaktadır. Diğerleri ise, servetinin tarikatın faaliyetlerini finanse etmek için kullanıldığını savunmaktadır.

22. Menzil köyü, bir nevi tövbe merkezi. Tövbe, Cemaate katılmada bir giriş aşaması. Tövbe alıp Menzil’e bağlanmak isteyenler Türkiye’nin pek çok kentinden buraya akın ediyor. Menzil’de vakit namazları sonrası ‘tövbe alma’ ritüeli düzenleniyor. Caminin ön bölümüne gelenler, kendilerine görevliler tarafından uzatılan ipi tutarak, gavs (şeyh) ile temas kuruyorlar ve böylece tövbe ediyorlar. Tövbeler ilk başlarda sadece şeyh tarafından yaptırılıyormuş ama zaman ilerleyip kitle çoğalınca, bunu şeyh adına vekiller de yapmaya başlamış.

23. Menzil köyü ile çevre köyler arasındaki fark var. Köylerin birçoğunda sağlık kuruluşu, ortaokul, kanalizasyon şebekesi, sosyal tesis, asfalt yollar, kitapevi, PTT, ATM, berber, kasap yokken, Menzil’de bu imkanların tümü mevcut. Araştırmacılar ayrıca Menzil’in ekonomik bakımdan diğer köylerden hayli gelişmiş olduğunu belirtirken, buna örnek olarak köydeki evlerin çoğunda klima olmasını gösteriliyor.

24. Cematin ayrıca otelleri ve okulları var.

25.  Prof. Dr. Kemal Karpat, İslam’ın Siyasallaşması adlı kitabında, Türkiye’de Nakşibendiliğin 8-10 milyon arasında sempatizanının bulunduğunu ifade ediyor. Bugün Menzil Cemaati’nin tabanının 700 bin ile 1,5 milyon arasında olduğu varsayılıyor. Bu kitle, ülkedeki toplam seçmenin %2’sine tekabül ediyor. 

26. Tarikatın önemli isimlerinden Saki Erol'a göre Menzil'in 2020 yılı Oda TV haberine göre, 40 kirketi var. 

27. Feyzeddin Erol; “Enerji eski bakanı Taner Yıldız ve Sağlık Bakanı Recep Akdağ bizim elimizde büyüdü” diyor. Erol, tarikatın Buhara kolundan. Onun için “Biz Menzil’den kopunca o bakanlar bizden uzaklaştı, selam vermez oldu” diyerek sözlerini sürdürüyor ve ekliyor: “Biz değil, Menzilciler Türkiye'nin her yerinde güçlüdür. Bilmiyorum, devlette her yerde adamları var.”

28. Menzil Tarikatı lideri Abdülbaki Erol'un geçen yaz hayatını kaybetmesinin ardından oğulları arasında başlayan güç çekişmesi bölünmeyle sonuçlanmıştı. En çok müridi olduğu kaydedilen oğlu Saki Erol, babasının vefatının ardından tarikatın Semerkand Vakfı, yardım kuruluşu Beşir, gençlik federasyonu Gençkon ve iş insanları derneği TÜMSİAD gibi yapılarıyla ilişiğini kestiğini açıklamış ve faaliyetlerine kendi kurduğu Serhendi Vakfı, Serhendi Medya, Dehlevi Yayınları, yardım kuruluşu Nezir, hac ve umreler için de Karsı Arifan Turizm ile devam edeceğini duyurmuştu.

29. Almanya'daki müritleri genellikle işçilerden oluşuyor. Alman iç istihbaratının şimdilik radarında değil. 

(Bkz: https://www.bbc.com/turkce/articles/cqvyl2zpx6xo)

(Bkz: https://www.cumhuriyet.com.tr/yazi-dizileri/cumhuriyet-dosyayi-aciyor-menzil-cemaat-as-2103197)

(Bkz: https://www.orduyorum.com/menzil-seyhi-serveti-ne-kadar-menzil-tarikati-neden-zengin)

(BKz: https://www.birgun.net/makale/cemaat-deyip-gecmeyin-menzilin-paralel-duzeni-453044)

(Bkz: https://www.odatv.com/yazarlar/aydin-tonga/menzil-tarikati-hangi-kerametlerle-buyudu-177974)

(Bkz: https://kisadalga.net/haber/detay/menzil-tarikati-almanyada-ne-kadar-guclu_94619)